Τι είναι τα Tokenomics;
Τα Tokenomics, είναι ένας όρος που προέρχεται από τις λέξεις «token» (διακριτικό) και «economics» (οικονομικά στοιχεία), είναι η μελέτη της προσφοράς, της ζήτησης, της διανομής και της αποτίμησης των κρυπτονομισμάτων. Ο ορισμός των tokenomics περιλαμβάνει τα πάντα, από τον μηχανισμό έκδοσης και καύσης ενός κρυπτονομίσματος έως τη χρησιμότητά του και πολλά άλλα. Είναι ένα σύνθετο και πολυεπιστημονικό θέμα.
Οι επενδυτές μελετούν τα tokenomics για να αναλύσουν εάν ένα διακριτικό έχει βιώσιμο οικονομικό σχεδιασμό. Ένα κρυπτονόμισμα μπορεί να χάσει την αξία του με την πάροδο του χρόνου εάν η προσφορά του είναι πολύ υψηλή ή ξεπερνά τη ζήτηση του. Αυτό το φαινόμενο είναι γνωστό ως πληθωρισμός.
Τι είναι το Token (διακριτικό);
Το Token είναι ένα κρυπτονόμισμα που εκδίδεται για συγκεκριμένο σκοπό ή χρησιμοποιείται ως μορφή ανταλλαγής σε ένα συγκεκριμένο blockchain. Μπορεί να έχει πολλαπλές περιπτώσεις χρήσης, κίνητρα ασφαλείας, πληρωμές τελών συναλλαγής και διακυβέρνηση που είναι κεντρικά σημεία στη ζήτηση του διακριτικού.
Όσον αφορά την προσφορά, τα περισσότερα διακριτικά κρυπτονομισμάτων έχουν προγραμματίσει χρονοδιαγράμματα εκπομπών κωδικοποιημένα σε αυτά. Αυτό επιτρέπει στους επενδυτές να προβλέψουν τον αριθμό των tokens που θα κυκλοφορήσουν σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Το ποσοστό εκπομπών και τα χρονοδιαγράμματα είναι σημαντικοί παράγοντες για τον προσδιορισμό του ρυθμού του πληθωρισμού ενός διακριτικού.
Επεξήγηση των Tokenomics: Κύρια Χαρακτηριστικά των Tokenomics
Ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στα χαρακτηριστικά ενός κρυπτονομίσματος που παίζουν σημαντικό ρόλο στην προσφορά και τη ζήτησή του.
Έκδοση
Η έκδοση είναι η διαδικασία δημιουργίας ενός νέου κρυπτονομίσματος που δεν υπήρχε πριν. Μερικές από τις σημαντικές ερωτήσεις που πρέπει να κάνετε όταν μελετάτε τα tokenomics είναι:
- Πώς εκδίδεται το διακριτικό;
- Ποιον μηχανισμό συναίνεσης ακολουθεί το blockchain του;
Ας πάρουμε το Bitcoin (BTC) και το Ether (ETH) ως παραδείγματα μελέτης των tokenomics.
Το blockchain Bitcoin χρησιμοποιεί τον μηχανισμό συναίνεσης με απόδειξη εργασίας (proof-of-work – PoW). Νέα νομίσματα BTC δημιουργούνται κάθε φορά που ένας εξορύκτης προσθέτει ένα νέο μπλοκ στο blockchain. Το νέο BTC μπαίνει σε κυκλοφορία μέσω των miners (εξορυχτών) με προκαθορισμένο ρυθμό (θα μιλήσουμε για το halving – δηλαδή τη μείωση παραγωγής κατά το ήμισυ αργότερα).
Ενώ, το blockchain Ethereum χρησιμοποιεί τον μηχανισμό συναίνεσης με απόδειξη συμμετοχής (proof-of-stake – PoS). Εδώ, οι επικυρωτές κλειδώνουν 32 ETH για να έχουν την ευκαιρία να επικυρώσουν τις συναλλαγές και να δημιουργήσουν νέα μπλοκ. Το νέο ETH που δημιουργείται διανέμεται σε ενεργούς επικυρωτές σε κάθε εποχή (που είναι περίπου 6 λεπτά) με βάση την απόδοσή τους.
Άλλα layer-one (L1) και layer-two (L2) διακριτικά (π.χ. litecoin (LTC) και cardano (ADA) ακολουθούν παρόμοιους μηχανισμούς έκδοσης με αυτούς του BTC και του ETH.
Ωστόσο, δεν έχουν όλα τα κρυπτονομίσματα τόσο περίπλοκους μηχανισμούς έκδοσης. Υπάρχουν πολλά έργα που δημιουργούν ολόκληρη την προσφορά τους σε διακριτικά κατά τη γένεση. Οι πιο πρόσφατοι και πιο δημοφιλείς ICOs συνήθως πωλούν αυτού του είδους τα κρυπτονομίσματα.
Η Μέγιστη Προσφορά, το κυκλοφορούν απόθεμα και η Κεφαλαιοποίηση της Αγοράς
Τα Tokenomics καθορίζουν τη μέγιστη προσφορά και το κυκλοφορούν απόθεμα. Ένα κρυπτονόμισμα μπορεί να σχεδιαστεί ώστε να έχει περιορισμένη προσφορά ή άπειρη προσφορά.
Για παράδειγμα, το BTC έχει περιορισμένη προσφορά 21 εκατομμυρίων νομισμάτων, ενώ η προσφορά ETH είναι άπειρη. Η περιορισμένη προσφορά του BTC θεωρείται μεταξύ των προτάσεων που συνθέτουν την αξία του. Το νόμισμα θεωρείται ως αντιστάθμισμα έναντι του πληθωρισμού και είναι επίσης γνωστό ως «κρυπτοχρυσός» λόγω της περιορισμένης προσφοράς του.
Το κυκλοφορούν απόθεμα ενός διακριτικού είναι ο αριθμός των νομισμάτων που βρίσκονται σε κυκλοφορία αυτήν τη στιγμή. Η κεφαλαιοποίηση της αγοράς (ή η αποτίμηση της αγοράς) ενός κρυπτονομίσματος είναι ίση με το γινόμενο της μοναδιαίας τιμής του και του κυκλοφορούντος αποθέματός του.
Διανομή
Θα βρείτε πολλά έργα κρυπτονομισμάτων που αποκαλύπτουν λεπτομερείς περιλήψεις της διανομής των διακριτικών τους. Αυτά συχνά διανέμουν tokens στους πρώτους επενδυτές και τους επενδυτές επιχειρηματικών συμμετοχών ως άντληση κεφαλαίων, και στους ιδρυτές και τα μέλη της ομάδας ως κίνητρα.
Τα διακριτικά μπορούν να διανεμηθούν με σταδιακό τρόπο σε περιόδους κατοχύρωσης και περιόδους αποκοπής. Η εκπομπή αυτών των διακριτικών μπορεί να επηρεάσει την τιμή ενός διακριτικού σε περίπτωση που ένας κάτοχος επιλέξει να εγκαταλείψει το μερίδιό του στην αγορά.
Καύση
Η καύση είναι η διαδικασία αποστολής κρυπτονομισμάτων σε μια μη ανακτήσιμη διεύθυνση πορτοφολιού προκειμένου να αφαιρεθούν από την κυκλοφορία.
Η καύση των διακριτικών μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο του πληθωρισμού μειώνοντας την κυκλοφορία τους. Η καύση διακριτικών μπορεί να διαφέρει από το ένα διακριτικό στο άλλο. Τα έργα μπορούν να επιλέξουν να καίνε ένα ορισμένο ποσοστό του κυκλοφορούντος αποθέματός τους σε τυχαίες ή προκαθορισμένες περιόδους. Ορισμένες αλυσίδες μπλοκ όπως το Ethereum έχουν κωδικοποιήσει την καύση ενός μέρους της χρέωσης της συναλλαγής που επιβαρύνουν τους χρήστες.
Δεν έχουν όλα τα κρυπτονομίσματα μηχανισμούς καύσης (π.χ. BTC). Μερικά μπορούν ακόμη να αναβαθμιστούν για να εισαγάγουν έναν μηχανισμό καύσης όπως έκανε το Ethereum τον Αύγουστο του 2019 με την «αναβάθμιση του Λονδίνου».
Κίνητρα DeFi
Οι πλατφόρμες αποκεντρωμένης χρηματοδότησης (Decentralized finance – DeFi) προσφέρουν στους χρήστες επιστροφές για το κλείδωμα των διακριτικών τους σε ομάδες ρευστότητας ή ομάδες συμμετοχής. Αυτή η διαδικασία μπορεί να επηρεάσει την κυκλοφορία του διακριτικού και ακόμη και να μειώσει την πίεση πώλησης.
Χρησιμότητα
Η χρησιμότητα ενός διακριτικού κατευθύνει τη ζήτησή του, η οποία τελικά θα επηρεάσει την τιμή του συμβολαίου, την κεφαλαιοποίηση της αγοράς και ακόμη και το κυκλοφορούν απόθεμα (στην περίπτωση του ETH λόγω καύσης των τελών αερίου).
Για παράδειγμα, η ζήτηση του ETH προέρχεται από τη χρήση του για την πληρωμή των τελών αερίου στο Ethereum. Οι χρήστες δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν πλατφόρμες DeFi, να αγοράσουν NFTs ή να παίξουν παιχνίδια blockchain στο Ethereum, εάν δεν έχουν ETH στο πορτοφόλι τους για να πληρώσουν για συναλλαγές.
Η κερδοσκοπία των επενδυτών μπορεί επίσης να κατευθύνει τη ζήτηση για ένα διακριτικό. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια που οι αγορές είναι ανοδικές, καθώς οι επενδυτές προσπαθούν να αποκομίσουν κέρδη από τις συναλλαγές κρυπτονομισμάτων. Άλλες περιπτώσεις χρήσης ενός διακριτικού είναι οι πληρωμές, η διακυβέρνηση, η συμμετοχή, η εξασφάλιση και η καλλιέργεια απόδοσης.
Τεχνικές Πτυχές
Οι μοναδικές τεχνικές διαφορές μπορούν να βοηθήσουν ένα κρυπτονόμισμα να ξεχωρίσει από τα υπόλοιπα.
Το πρωτόκολλο του Bitcoin υφίσταται ένα γεγονός που ονομάζεται halving περίπου κάθε τέσσερα χρόνια, όταν ο αριθμός των νέων BTC που δημιουργούνται με κάθε μπλοκ μειώνεται στο μισό. Αυτός ο μηχανισμός υποδιπλασιασμού διασφαλίζει ότι ο πληθωρισμός του BTC μειώνεται με την πάροδο του χρόνου.
Από την άλλη, η συμμετοχή του ETH είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του αριθμού των αδρανών διακριτικών ETH. Καθώς όλο και περισσότερα ETH κλειδώνονται από τους παίκτες, λιγότερα tokens εισέρχονται στην αγορά. Η μειωμένη προσφορά της αγοράς μπορεί να επηρεάσει θετικά τις τιμές ETH.
Γιατί είναι σημαντικά τα Tokenomics;
Οι παραδοσιακές μέθοδοι αποτίμησης περιουσιακών στοιχείων που χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση τους όπως οι μετοχές δεν είναι πλήρως συμβατές με την επένδυση σε κρυπτονομίσματα. Κάθε κρυπτονόμισμα έρχεται με το μοναδικό σύνολο νομισματικών ιδιοτήτων του – προμήθεια, έκδοση και τεχνικές πτυχές – επομένως, οι επενδυτές προσπαθούν να μελετήσουν τα tokenomics ενός κρυπτονομίσματος πριν λάβουν μια απόφαση.
Οι επενδυτές μπορούν να εντοπίσουν κόκκινες σημαίες, μη βιώσιμα έργα κρυπτονομισμάτων και διακριτικά υψηλού κινδύνου αναλύοντας τα tokenomics. Μερικά σημαντικά ερωτήματα που πρέπει να συλλογιστούμε είναι:
- Ποια είναι η χρησιμότητα του διακριτικού;
- Υπάρχει φυσική ζήτηση για αυτό το κρυπτονόμισμα που θα βοηθήσει να επιβιώσει στη φέρουσα αγορά;
- Αποτελεί κίνδυνο για την επένδυση η συγκέντρωση των διακριτικών σε πρώιμους επενδυτές και ιδρυτικά μέλη;
- Ποιο διακριτικό είναι πιο ανθεκτικό στον πληθωρισμό ανάμεσα στη πληθώρα διακριτικών που υπάρχουν;
Το Συμπέρασμα
Τα Tokenomics είναι ένα συναρπαστικό θέμα. Ένα θέμα δυναμικό και εξελισσόμενο. Το πεδίο τους συνδυάζει οικονομικά, θεωρία παιγνίων, ψυχολογία αγοράς, επιστήμη των υπολογιστών και πολλά άλλα. Υπάρχουν τόσα πολλά κομμάτια που μεταβάλλονται συνέχεια και πρέπει να αναλύσουν οι επενδυτές όταν μελετούν ένα διακριτικό.