Είναι ένας γενναίος νέος κόσμος σε αυτήν την ψηφιακή εποχή, με όλο και περισσότερα δεδομένα που αποθηκεύονται ηλεκτρονικά και ρέουν στο Διαδίκτυο — όχι εδώ και πολύ καιρό — από ό,τι θα ήταν δυνατό να καταναλωθούν σε πολλές ζωές. Για τους περισσότερους ανθρώπους, η ψηφιοποίηση είναι πλέον τρόπος ζωής — τα πάντα, από τα ψώνια και τις τραπεζικές συναλλαγές έως την εργασία, την οργάνωση, την έρευνα και τη διασκέδαση επιτυγχάνονται μέσω μιας ηλεκτρονικής συσκευής. Πώς όμως μπορούμε να προστατέψουμε τα διαγραμμένα αρχεία μας από διαδικτυακούς εγκληματίες?
Φυσικά, δεν θέλετε όλες οι ψηφιακές σας πληροφορίες να κοινοποιούνται στον κόσμο. Η ηλεκτρονική ασφάλεια είναι απαραίτητη και εκτός από την προστασία με κωδικό πρόσβασης και την κρυπτογράφηση, η διαγραφή δεδομένων είναι ένας ακόμα συνηθισμένος τρόπος, για την απομάκρυνση πληροφοριών που δεν πρέπει να πέσουν σε άλλα χέρια. Γνωρίζατε όμως ότι η απλή διαγραφή αρχείων από τον σκληρό σας δίσκο ή από τα email και από το περιεχόμενο ιστού μέσω του προγράμματος περιήγησής σας, δεν αρκεί για να απαλλαγείτε πραγματικά από τα δεδομένα;
Υπάρχουν εργαλεία εκεί έξω για την ανάκτηση διαγραμμένων αρχείων σε διάφορα επίπεδα. Ορισμένα από αυτά, όπως τα εγκληματολογικά εργαλεία υπολογιστών, χρησιμοποιούνται από την κυβέρνηση και τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου για έρευνα. Άλλα χρησιμοποιούνται από χάκερ για να αποκτήσουν πρόσβαση σε ευαίσθητες πληροφορίες, με αποτέλεσμα ζημιές και κλοπή δεδομένων. (Για να μάθετε γενικά για την ασφάλεια, ανατρέξτε στις 7 βασικές αρχές της ασφάλειας πληροφοριακών συστημάτων.)
Αποθήκευση στο σκληρό δίσκο: Τι συμβαίνει με τα “διαγραμμένα” αρχεία
Σχεδόν όλοι γνωρίζουν ότι όταν “διαγράφετε” ένα αρχείο στον υπολογιστή σας, δεν φεύγει από τον σκληρό σας δίσκο. Αντίθετα, πηγαίνει στον κάδο απορριμμάτων ή στον κάδο ανακύκλωσης. Αλλά ακόμα κι αν αδειάσετε το φάκελο του κάδου απορριμμάτων, αυτά τα διαγραμμένα αρχεία εξακολουθούν να βρίσκονται στον υπολογιστή σας.
Η διαγραφή αρχείων από έναν σκληρό δίσκο, αφαιρεί μόνο τους «δείκτες» που σας διευκολύνουν να έχετε πρόσβαση στα δεδομένα. Τα πραγματικά δεδομένα εξακολουθούν να είναι αποθηκευμένα και υπάρχουν διάφοροι αρκετά απλοί τρόποι πρόσβασης σε αυτά.
Εάν ένας χάκερ αποκτήσει πρόσβαση από απόσταση στον σκληρό σας δίσκο – μια πολύ κοινή μέθοδος για την κλοπή προσωπικών πληροφοριών – μπορεί να χρησιμοποιήσει απλά προγράμματα αποκατάστασης αρχείων για να τα ανακτήσει όλα. Αυτό ισχύει για προσωπικούς υπολογιστές με σκληρούς δίσκους που έχουν διαγραφεί, αλλά και για σταθμούς εργασίας, ακόμη και για εξοπλισμό που έχει δεν χρησιμοποιείται πια και έχει πεταχτεί.
Όταν “Διαγράφετε” τα email σας
Μια άλλη αρκετά κοινή γνώση είναι ότι τίποτα στο Διαδίκτυο δεν εξαφανίζεται στα αλήθεια. Η τεράστια προσωρινή αποθήκευση (caching) — ένα σύστημα αποθήκευσης που αποθηκεύει όλο το περιεχόμενο και τις προηγούμενες εκδόσεις — μέσω μεγάλων μηχανών αναζήτησης όπως η Google, διασφαλίζει ότι το ψηφιακό σύνολο διατηρείται συνεχώς. Όταν διαγράφετε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (και αδειάζετε τον φάκελο “Κάδος απορριμμάτων”), μπορεί να φαίνεται ότι δεν υπάρχει τρόπος να ανακτήσετε αυτά τα δεδομένα, αλλά αυτό δεν είναι απολύτως αληθές.
Τα καλά νέα εδώ είναι ότι, ως επί το πλείστον, οι χάκερ δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση σε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που διαγράφονται οριστικά από τον φάκελο Κάδος απορριμμάτων. Ωστόσο, οι Πάροχοι Υπηρεσιών Διαδικτύου (Internet Service Providers – ISPs) διατηρούν αντίγραφα ασφαλείας των εισερχομένων μηνυμάτων των πελατών, και σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτά τα διαγραμμένα μηνύματα μπορούν να ανακτηθούν, συνήθως με δικαστική απόφαση.
Οι χάκερ συνήθως χρησιμοποιούν άλλες μεθόδους για να εισβάλουν σε email και να κλέψουν ευαίσθητες πληροφορίες, είτε μέσω απάτης ηλεκτρονικού ψαρέματος, σπασίματος κωδικού πρόσβασης ή απομακρυσμένης πρόσβασης που τους επιτρέπει να συνδέονται στον ζωντανό λογαριασμό σας και να διαβάζουν τα μηνύματα σας.
Τι γίνεται με τα Μηνύματα (Γραπτά Μηνύματα);
Υπάρχει η εντύπωση ότι η διαγραφή μηνυμάτων κειμένου λειτουργεί περίπου τον ίδιο τρόπο που λειτουργεί τη διαγραφή email, αλλά η αλήθεια είναι ότι αυτό δεν συμβαίνει πάντα. Τα σημερινά smartphones είναι εξαιρετικά εξελιγμένα μηχανήματα. Έχουν μεγαλύτερους σκληρούς δίσκους, ικανούς να αποθηκεύουν περισσότερα δεδομένα — και αυτό περιλαμβάνει διαγραμμένα μηνύματα κειμένου.
Η εγκληματολογική τεχνολογία είναι ικανή να ανακτήσει τα διαγραμμένα μηνύματα κειμένου από τους σκληρούς δίσκους του τηλεφώνου. Και ενώ οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας ισχυρίζονται ότι δεν αποθηκεύουν τα περιεχόμενα των γραπτών μηνυμάτων, οι κλητεύσεις που έχουν διαταχθεί από το δικαστήριο, μπορούν ακόμα να εμφανίσουν αρχεία κειμένου.
Όπως συμβαίνει με τους φορητούς υπολογιστές και τους επιτραπέζιους υπολογιστές, τα δεδομένα κινητών τηλεφώνων δεν εξαφανίζονται πραγματικά ποτέ. Και αν το τηλέφωνό σας κλαπεί, ο κλέφτης μπορεί να έχει πρόσβαση στα διαγραμμένα σας κείμενα.
Προστασία για τα Διαγραμμένα Αρχεία σας
Το να κάνετε τα διαγραμμένα δεδομένα πρακτικά απρόσιτα από τους σκληρούς δίσκους στον υπολογιστή ή το smartphone σας δεν είναι αδύνατο. Απαιτεί απλώς μερικά επιπλέον βήματα. Για υπολογιστές, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα πρόγραμμα σκουπίσματος που “καθαρίζει” ή αντικαθιστά όλους τους αχρησιμοποίητους χώρους δεδομένων στον σκληρό σας δίσκο όπου βρίσκονταν τα διαγραμμένα αρχεία σας.
Υπάρχουν πολλά δωρεάν προγράμματα που μπορούν να κάνουν αυτήν την δουλειά. Μερικά από τα πιο δημοφιλή περιλαμβάνουν το Spybot Search & Destroy, το Eraser και το BleachBit. (Για περισσότερα σχετικά με την ασφαλή διαγραφή του σκληρού δίσκου, ανατρέξτε στην ενότητα Καταστροφή δεδομένων DIY.)
Όταν πρόκειται για smartphone, το κλειδί είναι να λάβετε μέτρα για να αποτρέψετε την κλοπή, αλλά και να έχετε πάρει προφυλάξεις σε περίπτωση κλοπής του τηλεφώνου σας. Χρησιμοποιήστε έναν διαχειριστή κωδικών πρόσβασης για να βεβαιωθείτε ότι έχετε κλειδώσει το τηλέφωνό σας με έναν ισχυρό κωδικό πρόσβασης που τουλάχιστον θα επιβραδύνει έναν κλέφτη. Και να έχετε εγκατεστημένες δυνατότητες καθαρισμού από απόσταση, ώστε, εάν είναι απαραίτητο, να μπορείτε να διαγράψετε τα περιεχόμενα του σκληρού δίσκου του τηλεφώνου σας από οποιονδήποτε υπολογιστή.
Το να γνωρίζετε ότι τα διαγραμμένα αρχεία δεν εξαφανίζονται ποτέ είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα για την προστασία των ευαίσθητων ηλεκτρονικών σας πληροφοριών. Ακόμη και τα διαγραμμένα αρχεία μπορεί να πέσουν σε λάθος χέρια. Λάβετε μέτρα για να βεβαιωθείτε ότι κάτι τέτοιο δεν θα συμβεί.