Dążenie do decentralizacji, wprowadzone do głównego nurtu przez kryptowaluty, stawia sobie teraz za cel naukę.
Zdecentralizowana nauka (Decentralized Science – DeSci) wprowadza przejrzysty proces decyzyjny, zdecentralizowane zarządzanie i zasady finansowania kryptowalut do jednej z najbardziej fundamentalnych instytucji: nauki.
Czy wkrótce zobaczymy rosnącą falę zdecentralizowanych projektów naukowych? Przekonajmy się.
Najważniejsze informacje
- Zdecentralizowana nauka (DeSci) to połączenie kryptowalut i badań naukowych.
- Tradycyjny system badań naukowych jest nękany przez scentralizowany proces decyzyjny i finansowanie, brak przejrzystości danych i nadzór nad publikacjami.
- Protokoły DeSci zbierają fundusze na badania naukowe od docelowych społeczności za pomocą kryptowalut.
- OriginTrail, VitaDAO, HairDAO, AxonDAO i ResearchHub należą do największych tokenów DeSci pod względem kapitalizacji rynkowej.
- Eksperci przyjmują podejście „poczekamy, zobaczymy” do jego rentowności, ale potencjał DeSci do przekształcenia badań naukowych jest oczywisty.
Czym jest zdecentralizowana nauka (DeSci)?
Zdecentralizowana nauka (DeSci) to wykorzystanie kryptowalut i technologii blockchain do finansowania i współpracy w zakresie badań naukowych i innowacji.
DeSci ma na celu zmianę sposobu prowadzenia badań naukowych poprzez to, że procesy finansowania, badań, przeglądu, publikowania i gromadzenia danych staną się otwarte i przejrzyste.
4 Kluczowe cechy DeSci
1. Finansowanie społecznościowe
Protokoły DeSci zbierają fundusze na badania naukowe od docelowych społeczności za pomocą kryptowalut.
Istnieje kilka zdecentralizowanych autonomicznych organizacji (DAO) skoncentrowanych na DeSci, które koncentrują się na pozyskiwaniu funduszy na badania na wczesnym etapie, na rozwiązania medyczne, eksplorację kosmosu, genomikę i inne.
2. Otwarte i przejrzyste badania
Badania prowadzone są w otwarty, przejrzysty i dostępny sposób. Utalentowani naukowcy z całego świata mogą wnosić swój wkład i recenzować artykuły.
3. Zachęta do recenzowania peer-to-peer
Protokoły DeSci mogą zachęcać ekspertów dziedzinowych do recenzowania artykułów naukowych w zamian za nagrody w postaci tokenów i budowanie reputacji.
Protokoły DeSci mogą wymagać od społeczności recenzentów głosowania na prace badawcze w celu kontroli jakości.
4. Tokenizowana własność intelektualna
Własność intelektualna (IP) jest tokenizowana w postaci niewymienialnych tokenów (NFT), które można wynajmować, sprzedawać i kupować na otwartym rynku.
Tokeny te są przechowywane na niezmiennym blockchainie i działają jako bazy danych zawierające informacje o badaniach, zbiorach danych, prawach własności, wkładzie i osiągnięciach.
Top 5 zdecentralizowanych protokołów naukowych DeSci
DeSci już istnieje na świecie. Oto pięć największych zdecentralizowanych protokołów naukowych według kapitalizacji rynkowej na dzień 27 listopada 2024 r.
1. OriginTrail (TRAC)
Kapitalizacja rynkowa: 374 mln USD
OriginTrail to blockchain, który został pierwotnie zbudowany w celu zapewnienia opartych na blockchainie rozwiązań do gromadzenia i udostępniania danych dla łańcuchów dostaw.
Obecnie projekt kryptograficzny rozwinął się w protokół, który łączy firmy i osoby prywatne w celu dzielenia się wiedzą w sposób zdecentralizowany.
2. VitaDAO (VITA)
Kapitalizacja rynkowa: 130 mln USD
VitaDAO nazywa siebie organizacją zajmującą się „zarządzanym przez społeczność i zdecentralizowanym rozwojem leków i własności intelektualnej”.
DAO zapewnia finansowanie na wczesnym etapie badań i rozwoju badań związanych z ludzkim życiem i zdrowiem.
VitaDAO sfinansowało 24 projekty badawcze, zbierając ponad 4,2 miliona dolarów do listopada 2024 roku.
3. HairDAO (HAIR)
Kapitalizacja rynkowa: 90 mln USD
HairDAO to sieć badawczo-rozwojowa, która łączy pacjentów i naukowców w celu współpracy nad rozwiązaniami w zakresie leczenia wypadania włosów.
Projekt zachęca pacjentów do dzielenia się doświadczeniami związanymi z leczeniem w zamian za symboliczne nagrody.
4. ResearchHub (RSC)
Kapitalizacja rynkowa: 73 mln USD
ResearchHub to platforma, której celem jest przyspieszenie tempa badań naukowych.
Platforma chce być GitHubem badań naukowych, gdzie naukowcy mogą publikować swoje artykuły i omawiać swoje odkrycia na otwartym i dostępnym forum.
Token RSC służy do zachęcania użytkowników do udostępniania, selekcjonowania i omawiania tematów na platformie.
5. AxonDAO (AXGT)
Kapitalizacja rynkowa: 65 mln USD
AxonDAO to zdecentralizowany naukowy projekt kryptograficzny, który buduje i finansuje projekty medyczne.
DAO pracuje obecnie nad narzędziem do analizy głosu w celu wczesnego wykrywania niekorzystnych warunków zdrowotnych i badania skutków mikrodawkowania psychodelików.
Czy potrzebujemy DeSci?
Czy badania naukowe naprawdę potrzebują kryptowalut?
Posłuchajmy, co mają do powiedzenia eksperci.
W nocie badawczej dla firmy badawczej Messari, Stephanie Dunbar i Stephen Basile stwierdzili, że obecny system naukowy charakteryzuje się nieefektywnością i brakiem przejrzystości, co utrudnia innowacje.
Stwierdzili oni, że tradycyjny system badawczy stoi przed trzema kluczowymi wyzwaniami: scentralizowanym podejmowaniem decyzji i finansowaniem, brakiem przejrzystości danych i kontrolowaniem publikikacji.
„Obecna ekonomia badań naukowych zachęca do zdobywania prestiżu kosztem przejrzystości i innowacyjności. Naukowcy muszą grać w systemie, w którym dominują żądni zysku władcy (instytucje badawcze), źle dopasowani recenzenci i podwójnie dający się we znaki strażnicy (wydawcy)” – stwierdzają Dunbar i Basile.
W innym miejscu, biofarmaceutyczna firma konsultingowa Bracken Group omówiła możliwości „dywidend dla pacjentów”, w których osoby uczestniczące w badaniach klinicznych lub udostępniające swoje dane zdrowotne „są właścicielami części wyników badań”.
Bracken Group powiedział w poście na blogu:
„Wyobraźmy sobie świat, w którym zgłaszając się na ochotnika do wspierania badań nad nowym lekiem, można w przyszłości otrzymać dywidendę opartą na sprzedaży leku. Podobnie, „dywidendy od pacjentów” mogłyby być wypłacane osobom, które udostępniają swoje dane zdrowotne organizacjom.”
Chociaż niektóre osoby, takie jak współzałożyciel Berachain, Smokey The Bera, nie były przekonane o rentowności zdecentralizowanego sektora naukowego w kryptowalutach, zalecając swoim zwolennikom na X, aby nie „chwytali przynęty”.
as someone who has helped bring multiple drugs into the clinic, the vast vast majority of DeSci is misinformed at best, or a scam at worst
will write more when I get bandwidth, but with the exception of crowdfunding, there are few to no differentiated uses
dont take the bait
— Smokey The Bera 🐻⛓ (@SmokeyTheBera) November 17, 2024
Podsumowanie
W 2023 r. pojawiły się zdecentralizowane protokoły infrastruktury fizycznej (DePIN), ponieważ społeczności kryptowalutowe połączyły siły, aby zapewnić łączność bezprzewodową, obliczenia GPU i mapowanie geoprzestrzenne w zdecentralizowany sposób.
W 2024 roku byliśmy świadkami fali zdecentralizowanych platform społecznościowych, takich jak Farcaster, Lens i Friend.tech.
Czy zdecentralizowana nauka to kolejna fala?
DeSci z pewnością zyskało uwagę w listopadzie 2024 r. po tym, jak współzałożyciel Binance Changpeng Zhao (CZ) i współzałożyciel Ethereum Vitalik Buterin wzięli udział w wydarzeniu poświęconym zdecentralizowanej nauce na konferencji kryptowalutowej Devcon 7 w Tajlandii.
Chociaż tokeny DeSci zyskały popularność, sektor ten wciąż się rozwija, i ma szansę w przyszłości dokonać prawdziwej zmiany i pozytywnie wpłynąć na społeczeństwo.
Najczęściej zadawane pytania o DeSci
Czym jest DeSci w kryptowalutach?
Jakie są najpopularniejsze tokeny zdecentralizowanej nauki?
Dlaczego zdecentralizowana nauka różni się od tradycyjnych badań?
Jakie wyzwania napotykają projekty zdecentralizowanej nauki?
Jaka jest przyszłość zdecentralizowanej nauki?
Źródła:
-
Czym jest zdecentralizowana nauka (DeSci)? (Binace Academy)
-
Czym jest DePIN? (BlockPres)
- Zdecentralizowana nauka (DeSci) (Ethereum.org)