Gdy kupujesz za pośrednictwem linków afiliacyjnych zawartych w naszych treściach, możemy otrzymać prowizję, co nie wiąże się dla Ciebie z żadnymi dodatkowymi kosztami. Dowiedz się, jak działa nasz 
Co to jest Black Friday?
Miłośnicy okazyjnych zakupów zapewne od dawna wiedzą, że Black Friday to dzień atrakcyjnych rabatów zarówno w sklepach stacjonarnych, jak i internetowych. Przyjęło się, że odbywa się w piątek po świętowanym w Stanach Zjednoczonych Dniu Dziękczynienia. Nieoficjalnie jest to również początek świątecznych zakupów, które trwają czasami aż do stycznia.
Czarny Piątek przybył do nas właśnie z USA. Zgodnie z tradycją, już od rana nazajutrz po Święcie Dziękczynienia – czyli w czwarty czwartek listopada – sklepy wprowadzały potężne zniżki na swój asortyment.
Niedługo po roku 2020 za sprawą rosnącej popularności e-commerce i mobilnych aplikacji zakupowych Black Friday zmienił formułę z jednodniowej promocji w sklepach stacjonarnych na znacznie dłuższy okres wyprzedaży. Zyskał też popularność na całym świecie.
Najważniejsze punkty
- Black Friday tradycyjnie przypada na czwarty piątek listopada.
- Tradycja sięga lat 1960, kiedy to policja w Filadelfii określiła w ten sposób tłumy w sklepach nazajutrz po Święcie Dziękczynienia.
- Niektórzy łączą tę nazwę z krachem na amerykańskim rynku złota w roku 1869.
- Przyjęło się, że to oficjalny początek świątecznych zakupów.
- Pierwotnie, stacjonarne sklepy oferowały gigantyczne rabaty, by przyciągnąć klientów.
- W tej chwili okazje można znaleźć również w sklepach internetowych i aplikacjach zakupowych.
- Wysokość wydatków konsumenckich w tym okresie często postrzega się jako wskaźnik zdrowia gospodarczego.
- Cały przewodnik
Skąd się wziął Black Friday? Odrobina historii
Skąd wzięła się nazwa Black Friday? Otóż istnieje kilka teorii, które mogą to wyjaśnić:
W latach 1950 i 1960 policja w Filadelfii ukuła termin Black Friday dla określenia chaosu, jaki panował w mieście po Święcie Dziękczynienia. Tłok w sklepach i korki na drogach przyprawiały władze miasta o zawrót głowy.
Swego czasu krążył mit, jakoby Czarny Piątek był dniem, w którym detaliści zaczynają odnotowywać zyski. Bycie „in the black” kojarzy się z dobrą passą finansową, w przeciwieństwie do okresu ciągłych strat („in the red”). Teraz wydaje się jednak, że ta teoria to bardziej chwyt marketingowy.
Niektórzy łączą termin Black Friday z wydarzeniami, jakie miały miejsce w piątek 24 września 1869 roku, kiedy to w wyniku manipulacji finansowej ceny złota dramatycznie poszły w górę. Nie ma to jednak nic wspólnego z obecnym znaczeniem Black Friday.
Kolejna teoria, zdecydowanie najbardziej naciągana ze wszystkich, to mit, jakoby po Święcie Dziękczynienia odbywały się targi niewolników. Plotkę tę jednak dawno zdementowano. Nie znajduje ona poparcia w żadnych faktach historycznych.
Aż do połowy ubiegłego stulecia termin Black Friday miał negatywne konotacje – kojarzył się z wysoką absencją w pracy i tłumami na ulicy po Święcie Dziękczynienia.
W latach 1980 jednak marketingowcy puścili w obieg pogłoskę, że tego dnia sprzedawcy zaczynają odnotowywać zyski po długim okresie strat. To wyjaśnienie najwyraźniej dotarło do konsumentów, bo niedługo potem zaczęła się moda na Black Friday.
Przez kilka kolejnych lat media badały wskaźniki sprzedaży w tym dniu do mierzenia zaufania konsumentów. Jeśli przychody ze sprzedaży były wysokie, wskazywało to na optymistyczne nastawienie społeczeństwa do sytuacji gospodarczej. Jeśli zaś wyniki były słabe, oznaczało to niepewność ekonomiczną.
Choć początkowo Black Friday był jednodniowym wydarzeniem, w tej chwili rozciągnął się w czasie. Konsumenci na całym świecie mają teraz dostęp do wyprzedaży uruchamianych sporo przed terminem, czasami nawet w październiku. Później z kolei wszyscy czekają na Cyber Monday, który oficjalnie kończy festiwal zakupów.
Rosnąca popularność technologii cyfrowej, komputerów i smartfonów na początku obecnego stulecia sprawiła, że zakupy stały się łatwiejsze i szerzej dostępne. W ten sposób Czarny Piątek zwiększył zasięgi, stając się również wydarzeniem internetowym.
Media społecznościowe, takie jak X czy Facebook, dokładają swoje trzy grosze, oferując coraz to nowsze sposoby wyszukiwania i udostępniania promocji, kodów rabatowych i okazji.
Jak listopadowe wyprzedaże wpływają na sezon świątecznych zakupów?
Mimo że Black Friday swego czasu mógł uchodzić za legendę, teraz stał się szeroko zakrojoną strategią marketingową. Rozpoczyna się na długo przed Świętem Dziękczynienia i wcale nie kończy się wraz z Cyber Monday.
Promocje zdarzają się nawet w lipcu, w ramach rywalizacji ze znanym już Amazon Prime Day. Wyprzedaże pod egidą Black Friday widujemy też w październiku. Mają one wysondować rynek i pozwolić sprzedawcom odpowiednio zaplanować taktykę na listopad i grudzień.
Na czym polegają promocje Black Friday?
Z tej okazji sklepy oferują potężne rabaty na produkty takie jak smart TV, sprzęt gamingowy, artykuły gospodarstwa domowego, zabawki czy popularne upominki.
Początkowo promocje miały tylko pobudzić apetyt konsumentów i wywołać presję czasową: w końcu kto pierwszy, ten lepszy, a dla wszystkich na pewno nie wystarczy.
Od lat 1980 do początku 2010 można było zauważyć wysyp promocji w godzinach porannych i ofert limitowanych czasowo. W ten sposób udało się zbudować presję i wywołać wśród kupujących zjawisko FOMO.
Choć wszyscy kojarzą już Czarny Piątek jako zjawisko kulturowe, warto wiedzieć, że ma on również swoją mroczną stronę. Zakupowemu szaleństwu towarzyszy bowiem chaos, przypadki okaleczeń, a nawet śmiertelne wypadki wśród klientów, którzy – czasem dosłownie – pędzą na złamanie karku, by załapać się na najlepsze oferty.
Kiedy zaczyna się Black Friday?
Wyprzedaże oficjalnie zaczynają się w południe w piątek po Święcie Dziękczynienia, które tradycyjnie przypada na czwarty czwartek listopada. W ostatnich latach jednak termin ten stał się czysto umowny, bowiem sprzedawcy coraz częściej oferują promocje już kilka dni, a nawet tygodni przed tym terminem.
Specjaliści od marketingu odkryli, że w dzisiejszych czasach do klientów lepiej dociera się promując aspekt wygody. Taka strategia okazała się znacznie bardziej skuteczna niż wywoływanie zjawiska FOMO.
Black Friday kontra Cyber Monday
W roku 2005 National Retail Federation (NRF) po raz pierwszy użyła terminu Cyber Monday. To wtedy miał miejsce szczyt aktywności w zakresie zakupów online. W tamtym czasie standardowy konsument robił zakupy w sklepach stacjonarnych w weekend, a w poniedziałek, kiedy wszyscy wracali do pracy, przeglądał strony sklepów online. (Większość domów miała wtedy jeszcze połączenie dial-up, które było wyjątkowo powolne!)
Dziesięć lat później postęp technologiczny i rosnąca popularność smartfonów wpłynęły na zatarcie się granicy między Black Friday a Cyber Monday. Obecnie shoppingowy piątek płynnie przechodzi w poniedziałek, a statystyczne granice między obydwoma wydarzeniami są już całkowicie nieostre.
Popularność i znaczenie Black Friday
Od dawna mówiło się, że Czarny Piątek to symboliczny początek sezonu świątecznych zakupów. To wtedy zaczyna się gorący okres w handle stacjonarnym i internetowym.
W ostatnich latach do zaszczytnego grona Black Friday i Cyber Monday dołączyła kolejna okazja, Small Business Saturday, poświęcona małym lokalnym sklepom stacjonarnym, oraz Giving Tuesday, kiedy to zachęca się konsumentów do przekazywania datków na cele charytatywne.
Plusy i minusy, czyli nie wszystko złoto, co się świeci
Choć piątkowe wyprzedaże przynoszą korzyści zarówno sprzedawcom, jak i kupującym, promocje często łączą się z pewnymi trudnościami.
Plusy
- Zachęta do wcześniejszego rozpoczęcia świątecznych zakupów
- Łatwy sposób na opróżnienie magazynów sklepowych przed końcem roku
- Zwiększone wydatki na konsumpcję mogą pobudzić gospodarkę
- Konsumenci, którzy uzyskali kuszący rabat, z większym prawdopodobieństwem pozostaną lojalni danej marce
Minusy
- Spore rabaty mogą zachęcać do nieprzemyślanych i nadmiernych wydatków
- Tłok i kolejki w sklepach są stresujące zarówno dla sprzedawców, jak i dla kupujących
- Transakcje w sklepach stacjonarnych i internetowych mogą przyciągnąć hakerów i spowodować zagrożenie
Gdzie szukać promocji Black Friday?
Informacje o najlepszych okazjach znajdziemy w mediach społecznościowych. Warto zaglądać na takie kanały jak:
- Strony konkretnych marek
- Strony z kodami rabatowymi
- Newslettery i subskrypcje
- Kanały społecznościowe sieci detalicznych
- Tradycyjne drukowane materiały reklamowe, np. gazetki
Podsumowanie
Termin Black Friday funkcjonuje we współczesnej kulturze od lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Zmienił jednak swoje znaczenie i w tej chwili sprzedawcy promują swoją ofertę przez cały rok, kupujący zaś wyczekują specjalnych rabatów na długo przed listopadowym piątkiem.
FAQ – Black Friday
Czym w uproszczeniu jest Black Friday?
Którego dnia przypada Black Friday?
Skąd wzięła się nazwa tego wydarzenia?
Jaka jest prawdziwa historia powstania Black Friday?
Dlaczego Black Friday jest tak znany?
Jak często odbywają się wyprzedaże z okazji Black Friday?
Kiedy przypada Black Friday w 2024 roku?
Jakie są korzyści z promocji w Czarny Piątek?
Źródła
- Ultimate Guide to Black Friday in Japan (Zenmarket)
- How Black Friday Got Its Name (Theatlantic)
- The History and Importance of Black Friday | Walden University (Waldenu)
- Best Black Friday in July 2024 Ads (Theblackfriday)
- Black Friday Death Count (Blackfridaydeathcount)
- NRF | Voice of Retail (Nrf)
- Small Business Saturday | U.S. Small Business Administration (Sba)
- Home – GivingTuesday (Givingtuesday)
