Gdy kupujesz za pośrednictwem linków afiliacyjnych zawartych w naszych treściach, możemy otrzymać prowizję, co nie wiąże się dla Ciebie z żadnymi dodatkowymi kosztami. Dowiedz się, jak działa nasz Czym jest cyberszpiegostwo?
Cyberszpiegostwo polega na wykorzystaniu sieci komputerowych do uzyskania nieupoważnionego dostępu do poufnych informacji będących w posiadaniu rządów, firm lub osób fizycznych. Obejmuje bezprawne działania, takie jak ataki malware w celu śledzenia osób lub organizacji, włamywanie się do systemów, by wykraść dane wrażliwe, czy prowadzenie kampanii phishingowych, by zyskać przewagę strategiczną, wojskową, polityczną lub gospodarczą.
Działania cyberszpiegowskie wykorzystują narzędzia technologii informacyjnej (IT) do łamania systemów bezpieczeństwa i monitorowania, szyfrowania lub eksfiltracji danych, które mogą przynieść sprawcy korzyści strategiczne, polityczne lub ekonomiczne. Skutki udanego cyberszpiegostwa mogą być poważne i wpływać na bezpieczeństwo narodowe, gospodarkę i prawo do prywatności osób fizycznych.
Techopedia wyjaśnia pojęcie cyberszpiegostwa
Definicje cyberszpiegostwa podkreślają technologiczny aspekt uzyskiwania tajnych lub poufnych informacji bez pozwolenia. Nie trzeba nikomu wyjaśniać, czym jest szpiegostwo w tradycyjnym rozumieniu. Przymiotnik „cyber” pochodzi od terminu cybernetyka, który we współczesnym użyciu odnosi się do cyfrowych systemów komunikacji i kontroli. Mówiąc prościej, nowoczesne szpiegostwo opiera się częściowo na komputerach i Internecie.
Jak działa cyberszpiegostwo
Kampanie cyberszpiegowskie charakteryzują się uporczywością i skrytością. Oznacza to, że cyberszpieg działa anonimowo, ma długoterminowy plan, a do momentu udowodnienia bezprawnych działań zaprzecza jakimkolwiek powiązaniom z wrogą agendą. Etapy operacji cyberszpiegowskiej są następujące:
W tej fazie szpieg próbuje zebrać jak najwięcej informacji o potencjalnych celach poprzez:
- Wyszukiwanie wartościowych celów.
- Wybór celu.
- Zapoznanie się z architekturą sieci celu i rutynowymi wzorcami ruchu.
- Badanie zasad bezpieczeństwa sieci docelowej.
- Wybór początkowego punktu wejścia.
Po rozpoznaniu potencjalnego punktu wejścia szpieg podejmie próbę wykorzystania słabych punktów celu, by uzyskać dostęp:
- Wykorzystuje błędy lub luki w oprogramowaniu w celu wprowadzenia złośliwego kodu.
- Tworzy legalnie wyglądające wiadomości e-mail, by nakłonić cel do naruszenia własnych systemów.
- Sięga po nowe luki w zabezpieczeniach, zanim administratorzy sieci zorientują się, że doszło do naruszenia lub zanim producenci oprogramowania zdążą wydać poprawki.
- Stosuje socjotechniki, by skłonić pracownika do kliknięcia zainfekowanego łącza, otwarcia złośliwego załącznika wiadomości e-mail, ujawnienia poufnych informacji przez telefon lub autoryzacji przelewu bankowego.
Gdy szpiegowi udało się uzyskać dostęp do systemów, będzie próbował rozprzestrzenić w nich swoje macki:
- Instaluje złośliwe oprogramowanie, które może zapewnić zdalny dostęp, kradzież danych lub umożliwić atakującemu poruszanie się w sieci.
- Eskaluje uprawnienia dostępu w celu uzyskania dostępu do cenniejszych danych.
- Używa rootkitów do tworzenia tylnych furtek, które posłużą do utrzymania dostępu, nawet gdyby początkowy punkt wejścia został odkryty.
Na tym etapie szpieg poczuł się już pewnie w docelowym systemie. Teraz może monitorować ruch w sieci i w ten sposób zapewnić sobie stały dopływ informacji:
- Przeglądanie systemów plików i baz danych w celu zlokalizowania cennych informacji.
- Nawiązanie komunikacji z serwerem dowodzenia i kontroli obsługiwanym przez atakującego w celu otrzymania dalszych instrukcji lub pobrania dodatkowych narzędzi ataku.
- Szyfrowanie poufnych danych w celu przeprowadzenia ataku ransomware.
- Eksfiltracja poufnych danych w małych partiach, by uniknąć wykrycia.
Szpiegowi zależy, by jak najdłużej go nie wykryto. Dlatego by pozostać w systemie jako zaawansowane trwałe zagrożenie (APT) atakujący może:
- Usuwać logi zdarzeń sieciowych.
- Modyfikować systemowe znaczniki czasu.
- Używać technik anonimizacji do maskowania swojej tożsamości i lokalizacji geograficznej.
Na celowniku cyberszpiegów
Cyberszpieg może wziąć na warsztat różne cele, w zależności od tego, jakie informacje chce uzyskać i dla kogo. Popularne cele obejmują:
Cyberszpiegostwo – techniki
Cyberszpiedzy są cierpliwi i trudni do złapania, ponieważ techniki, których używają, stale ewoluują.
Niektóre z najczęstszych taktyk obejmują strategie inżynierii społecznej, ponieważ ludzie są często najsłabszym ogniwem w łańcuchu cyberbezpieczeństwa. Pretexting to socjotechnika, w której atakujący tworzy fałszywy scenariusz (pretekst), aby nakłonić ofiarę do ujawnienia poufnych informacji lub podjęcia działań korzystnych dla cyberprzestępcy. Atakujący może udawać zaufaną osobę lub instytucję, np. przedstawiciela banku, aby zdobyć dane osobowe, hasła czy informacje finansowe.
Innym rodzajem ataku jest tzw. watering hole, w którym cyberprzestępcy infekują często odwiedzaną przez ofiarę witrynę internetową (np. branżowy portal), wprowadzając do niej złośliwy kod. Kiedy ofiara odwiedza taką stronę, jej urządzenie zostaje zainfekowane, co umożliwia atakującym przejęcie danych lub dostępu do systemu.
Zamiast atakować bezpośrednio organizację docelową, grupy cyberszpiegowskie mogą również szukać sposobów na skompromitowanie zewnętrznego dostawcy, który ma dostęp do systemów celu. Stało się to popularną techniką, ponieważ pozwala atakującemu uzyskać dostęp przez backdoor, który ma słabszą obronę niż główny cel.
Przykłady cyberszpiegostwa
Na przestrzeni lat głośne incydenty związane z cyberszpiegostwem uwypukliły słabe punkty i potencjalne konsekwencje szpiegostwa cyfrowego. Oto kilka godnych uwagi przykładów z prawdziwego świata:
Stuxnet: Ten wyrafinowany robak komputerowy został zaprojektowany w celu zaatakowania irańskiego zakładu wzbogacania uranu w Natanz i fizycznego uszkodzenia wirówek wykorzystywanych w tym procesie. Stuxnet był jednym z pierwszych przypadków, w których atak cyfrowy miał bezpośredni wpływ fizyczny.
Operacja Aurora: Ten cyberatak był wymierzony w Google i co najmniej 20 innych dużych firm z sektora technologicznego, finansowego i obronnego. Zasłynął on z tego, że uwypuklił luki w zabezpieczeniach największych korporacji i podkreślił rosnący trend sponsorowanych przez państwo cyberszpiegowskich exploitów, które są ukierunkowane na krytyczne sektory gospodarki.
Atak SolarWinds: Ta słynna kampania cyberszpiegowska polegała na wprowadzeniu malware do oprogramowania SolarWinds Orion, służącego do monitorowania i zarządzania systemami IT. Był to największy skuteczny atak na łańcuch dostaw.
Naruszenie danych OPM: Atak na amerykańskie Office of Personnel Management (OPM) doprowadził do ujawnienia danych wrażliwych około 22 milionów osób. To jedno z najbardziej znaczących naruszeń danych rządowych w historii.
Wyciek maili DNC: Podczas wyborów prezydenckich w USA w 2016 r. maile z Demokratycznego Komitetu Narodowego (DNC) zostały zhakowane i upublicznione w celu zmanipulowania wyniku wyborów.
Jak uchronić się przed cyberszpiegami
Powyższe głośne przypadku doprowadziły do opracowania nowych rodzajów zabezpieczeń w celu ochrony wrażliwych danych i infrastruktury krytycznej przed nieautoryzowanym dostępem.
Zapobieganie cyberszpiegostwu wymaga warstwowego podejścia do bezpieczeństwa, które łączy technologię, procesy i czynnik ludzki.
Oto 10 kluczowych strategii, które rządy, firmy i osoby prywatne mogą wykorzystać, aby zmniejszyć ryzyko cyberszpiegostwa:
- Edukacja pracowników na temat znaczenia cyberbezpieczeństwa. Uświadamianie powszechnych zagrożeń, takich jak ataki phishingowe, oraz szerzenie najlepszych praktyk w zakresie utrzymania higieny cyfrowej. Regularne szkolenia mogą pomóc w zapobieganiu skutecznym atakom socjotechnicznym.
- Zachęcanie do korzystania z unikalnych, silnych haseł dla wszystkich kont i wdrażanie uwierzytelniania wieloskładnikowego (MFA) tam, gdzie to możliwe, aby dodać dodatkową warstwę zabezpieczeń.
- Aktualizacja całego oprogramowania, w tym systemów operacyjnych, aplikacji i oprogramowania układowego na urządzeniach sieciowych, za pomocą najnowszych poprawek.
- Odpowiednia konfiguracja systemów w celu zminimalizowania luk w zabezpieczeniach. Obejmuje to wyłączenie niepotrzebnych usług i segmentację sieci w celu ograniczenia bocznego ruchu przez nieautoryzowane podmioty..
- Wdrożenie zabezpieczeń, takich jak systemy wykrywania włamań (IDS), systemy wykrywania i reagowania w punktach końcowych (EDR) oraz systemy zarządzania informacjami i zdarzeniami bezpieczeństwa (SIEM). Narzędzia te mogą pomóc we wczesnej identyfikacji podejrzanych działań i ułatwić szybką reakcję.
- Szyfrowanie danych w spoczynku i danych w tranzycie. Pomaga to chronić poufne informacje i utrudnia nieupoważnionym osobom korzystanie z nich, nawet jeśli uda im się przeniknąć przez zabezpieczenia sieciowe.
- Wdrożenie rygorystycznych zasad kontroli dostępu, które wspierają zasadę najmniejszych uprawnień (PoLP) oraz przeprowadzanie regularnych audytów bezpieczeństwa i ocen podatności na zagrożenia w celu identyfikacji i ograniczania ryzyka w sieci i aplikacjach.
- Regularnie aktualizowany i dopracowany plan reagowania na incydenty. Takie rozwiązanie zapewnia organizacji możliwość szybkiego reagowania na incydenty i równie szybkie odzyskanie kondycji po ich wystąpieniu.
- Regularna rewizja i testy zabezpieczeń u zewnętrznych dostawców i partnerów. Rozwiązania stosowane przez kontrahentów powinny spełniać wewnętrzne standardy organizacji.
- Uczestnictwo w branżowych centrach wymiany i analizy informacji (ISAC) oraz innych forach poświęconych cyberbezpieczeństwu, aby być na bieżąco z najnowszymi zagrożeniami i najlepszymi praktykami w zakresie cyberbezpieczeństwa.
Podsumowanie
W erze rozwiązań cyfrowych informacja to władza. Dlatego nieuprawniony dostęp do danych wrażliwych może prowadzić do poważnych strat ekonomicznych, utraty przewagi strategicznej, a nawet do utraty stabilizacji geopolitycznej. Organizacje i rządy muszą zachować czujność i na bieżąco aktualizować strategie cyberbezpieczeństwa, by przeciwdziałać nowym zagrożeniom i uniknąć globalnych konfliktów.
Taktyki, procedury i techniki cyberszpiegowskie wciąż ewoluują, a przeciwnicy coraz częściej sięgają po sztuczną inteligencję, by opracowywać coraz bardziej wyrafinowane metody ataku, których nie da się wykryć za pomocą tradycyjnych środków.
Obrona przed takim zagrożeniem wymaga wielowarstwowego podejścia, które obejmuje minimalizację słabych punktów i likwidację luk w zabezpieczeniach, a także edukację pracowników i monitorowanie logów w celu wykrycia podejrzanej aktywności.
FAQ – cyberszpiegostwo
Czym w uproszczeniu jest cyberszpiegostwo?
Czy cyberszpiegostwo jest nielegalne?
Jak zapobiegać cyberszpiegostwu?
Jakie są cele cyberszpiegostwa?
Źródła
- Operation Aurora | CFR Interactives (Cfr)
- The SolarWinds Cyberattack (Rpc.senate)
- The OPM Data Breach: How the Government Jeopardized Our National Security for More than a Generation (Oversight.house)
- How the Russians hacked the DNC and passed its emails to WikiLeaks (Washingtonpost)
- ABOUT ISACs (Nationalisacs)
