Kryptowaluty

Czym jest kryptowaluta?

Kryptowaluta to rodzaj cyfrowej lub wirtualnej waluty, która wykorzystuje kryptografię w celu zapewnienia bezpieczeństwa i przeciwdziałania fałszerstwom.

Monety i tokeny kryptowalutowe są przenoszone między osobami fizycznymi za pomocą portfeli kryptowalutowych, które mają klucze publiczne i klucze prywatne ułatwiające transakcje. Transakcje są weryfikowane i rejestrowane w blockchainie przez rozproszoną sieć węzłów, zapewniając przejrzystość i autonomię.

Ponieważ kryptowaluta nie jest powiązana z konkretnym krajem, jej wartość nie jest kontrolowana przez bank centralny. Zamiast tego wartość jest określana przez podaż i popyt na rynku. Z tego powodu Bitcoin, pierwsza i największa kryptowaluta pod względem kapitalizacji rynkowej lub wartości, często zachowuje się podobnie jak metale szlachetne, takie jak złoto i srebro.

Techopedia wyjaśnia znaczenie kryptowaluty

W przeciwieństwie do tradycyjnych walut emitowanych przez rządy, kryptowaluty działają niezależnie od jakiegokolwiek organu centralnego, wykorzystując zdecentralizowaną technologię blockchain w celu ułatwienia bezpiecznych transakcji.

Gavin Andresen, techniczny lider Bitcoina, powiedział Forbes.com, że kryptowaluta ma na celu przywrócenie zdecentralizowanej waluty ludzi, co oznacza, że kryptowaluta usuwa scentralizowane banki z równania.

Ponieważ Bitcoiny muszą być podpisywane kryptograficznie za każdym razem, gdy są przesyłane, każdy użytkownik Bitcoina ma zarówno klucz publiczny, jak i indywidualny klucz prywatny.

Transakcje kryptowalutowe są anonimowe i praktycznie niemożliwe do wyśledzenia, więc mimochodem stworzyły niszę dla nielegalnych transakcji, takich jak handel narkotykami i finansowanie terroryzmu.

Ponieważ kryptowaluta nie ma centralnego repozytorium, organy ścigania i podmioty przetwarzające płatności nie mają jurysdykcji nad portfelami Bitcoin. Dla zwolenników kryptowalut ta anonimowość jest główną zaletą technologii, pomimo możliwości nielegalnych nadużyć i scamów, ponieważ umożliwia ona przeniesienie władzy z instytucji na osoby fizyczne.

Krótka historia kryptowalut

Koncepcja kryptowalut sięga lat 80. i 90. ubiegłego wieku, kiedy to pionierzy tacy jak David Chaum opracowali cyfrową walutę i techniki kryptograficzne w celu zwiększenia prywatności transakcji.

Jednak dopiero wprowadzenie Bitcoina w 2009 roku przez anonimowy podmiot znany jako Satoshi Nakamoto zapoczątkowało współczesną erę kryptowalut. Wizją Nakamoto, nakreśloną w białej księdze zatytułowanej Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System, było stworzenie ekosystemu płatności, który działałby bez potrzeby pośredników, takich jak banki czy rządy.

Leżąca u podstaw Bitcoina technologia blockchain stanowiła rozwiązanie problemu podwójnego wydawania nieodłącznie związanego z walutami cyfrowymi, umożliwiając bezpieczne i przejrzyste transakcje.

Blockchain to zdecentralizowana, rozproszona księga, która rejestruje wszystkie transakcje w sieci komputerów i dodaje je jako bloki, których nie można zmienić ani zmodyfikować.

Rozwój altcoinów

Po sukcesie Bitcoina zaczęły pojawiać się liczne alternatywne kryptowaluty, nowe kryptowaluty często określane są jako altcoiny.

Litecoin, stworzony przez byłego inżyniera Google Charliego Lee w 2011 roku, wprowadził szybsze czasy transakcji i inny algorytm wydobywania kryptowalut niż Bitcoin.

Ethereum, uruchomione w 2015 roku przez Vitalika Buterina, wprowadziło inteligentne kontrakty, umożliwiając programistom tworzenie zdecentralizowanych aplikacji (dApps) na blockchainie.

Rynek kryptowalut doświadczył gwałtownego wzrostu i spekulacji podczas hossy w 2017 r., kiedy to cena Bitcoina osiągnęła najwyższy poziom prawie 20 000 USD, a altcoiny zazwyczaj podążały za tym trendem. Późniejsza korekta rynkowa uwypukliła jednak zmienność i spekulacyjny charakter kryptowalut.

Najnowsze wydarzenia w świecie krypto

Bitcoin osiągnął maksimum zbliżające się do 69 000 USD w rajdzie z 2021 r. i spadł poniżej 16 000 USD pod koniec 2022 r., gdy upadek kilku głównych giełd zmienił rynek na niedźwiedzi.

Bitcoin osiągnął nowy rekord wszechczasów powyżej 73 000 USD w marcu 2024 r., jak pokazują dane CoinMarketCap.

Pomimo okresowych wahań cen i wyzwań regulacyjnych, ekosystem kryptowalut nadal ewoluował i rozwijał się. Innowacje takie jak zdecentralizowane finanse (DeFi), niewymienialne tokeny (NFT) i interoperacyjność blockchain poszerzyły użyteczność i potencjalne zastosowania kryptowalut poza zwykłą cyfrową gotówkę czy też waluty fiat.

Rynek kryptowalut obejmuje obecnie tysiące aktywów cyfrowych, z których każdy ma swoje unikalne cechy, przypadki użycia i społeczności. Od monet skoncentrowanych na prywatności, takich jak Monero, po tokeny platformowe, takie jak Binance Coin, czy stablecoiny takie jak Tether, różnorodność kryptowalut odzwierciedla rosnącą adopcję i eksperymenty w ekosystemie.

Jak działają kryptowaluty

Technologia blockchain leży u podstaw funkcjonalności kryptowalut. Zrozumienie, jak działa kryptowaluta, wymaga zrozumienia zawiłości blockchain, a także kluczowych pojęć, takich jak wydobywanie lub kopanie bitcoina , decentralizacja i bezpieczeństwo kryptograficzne.

Blockchain

Technologia blockchain służy jako podstawa większości kryptowalut, zapewniając przejrzysty, bezpieczny i zdecentralizowany system rejestrowania i weryfikacji transakcji.

Mówiąc prościej, blockchain to rozproszona baza danych, która składa się z bloków danych połączonych ze sobą w sekwencji chronologicznej, tworząc ciągły łańcuch.

Każdy blok w łańcuchu zawiera partię transakcji wraz z kryptograficznym hashem poprzedniego bloku i znacznikiem czasu. Struktura ta zapewnia, że każda transakcja jest kryptograficznie powiązana z poprzednimi transakcjami, tworząc zapis odporny na manipulacje.

Bezpieczeństwo kryptograficzne

Kryptowaluty opierają się na technikach kryptograficznych w celu zapewnienia bezpieczeństwa i integralności transakcji. Kryptografia klucza publicznego służy do generowania par kluczy kryptograficznych: klucza publicznego, który służy jako adres portfela do otrzymywania środków, oraz klucza prywatnego, który posiadacz portfela utrzymuje w tajemnicy i wykorzystuje do podpisywania transakcji autoryzujących transfer środków.

Po zainicjowaniu transakcji jest ona transmitowana do sieci blockchain i zatwierdzana przez sieć systemów komputerowych zwanych węzłami w procesie znanym jako konsensus. Po zatwierdzeniu transakcja jest uwzględniana w bloku i dodawana do łańcucha bloków. Wykorzystanie podpisów kryptograficznych i mechanizmów konsensusu, takich jak proof of work (PoW) lub proof of stake (PoS), zapewnia, że tylko autoryzowane transakcje są akceptowane i rejestrowane w łańcuchu bloków. Niektóre z najbardziej znanych kryptowalut, które można dziś kupić, wykorzystują tego typu mechanizmy.

Kopanie i mechanizmy konsensusu

Kopanie to proces, w którym nowe transakcje są dodawane do łańcucha bloków, a nowe monety kryptowalutowe są tworzone w systemie proof-of-work, takim jak ten używany przez Bitcoin. Górnicy rywalizują w rozwiązywaniu złożonych zagadek matematycznych w celu walidacji transakcji i tworzenia nowych bloków, za co otrzymują zapłatę w kryptowalucie jako nagrodę. Proces ten wymaga znacznej mocy obliczeniowej i zużycia energii, ale służy zabezpieczeniu sieci i zachęca do uczestnictwa.

Inne mechanizmy konsensusu, takie jak proof-of-stake, delegują zadanie walidacji transakcji do uczestników sieci, którzy blokują swoją kryptowalutę w swoim blockchainie. Ci walidatorzy lub stakerzy są wybierani na podstawie ilości posiadanej kryptowaluty i są nagradzani opłatami transakcyjnymi lub nowo utworzonymi monetami za ich udział.

Decentralizacja i transakcje peer-to-peer

Jedną z kluczowych cech kryptowalut jest ich zdecentralizowany charakter, co oznacza, że działają one bez centralnego organu lub pośrednika. Zamiast tego sieć górników lub węzłów obsługuje sieć, a transakcje odbywają się bezpośrednio w trybie peer-to-peer, bez potrzeby zaufania lub polegania na stronach trzecich, takich jak banki lub operatorzy płatności.

Smart kontrakty i DeFi

Chociaż kryptowaluty zostały początkowo opracowane jako środek wymiany, ich użyteczność rozszerzyła się o programowalną funkcjonalność dzięki smart kontraktom. Smart kontrakty to samowykonujące się umowy, które działają na kompatybilnych łańcuchach bloków. Ponieważ warunki umowy są zapisane w kodzie, inteligentne kontrakty umożliwiają zautomatyzowane i pozbawione zaufania wykonywanie umów, otwierając szeroki zakres zastosowań wykraczających poza proste transakcje peer-to-peer.

Zdecentralizowane finanse (DeFi) to jedna z aplikacji, wykorzystująca smart kontrakty do tworzenia zdecentralizowanych instrumentów finansowych, takich jak pożyczki lub aktywa tokenizowane, które można wymieniać na platformach transakcyjnych.

Kryptowaluty a tradycyjne waluty

Pojawienie się kryptowalut wywołało debatę na temat ich roli i potencjalnego wpływu na tradycyjne waluty fiducjarne emitowane przez rządy. Podczas gdy obie formy waluty mają podobieństwa jako środki wymiany, wykazują również znaczące różnice pod względem decentralizacji, bezpieczeństwa i funkcjonalności.

Cechy kryptowalut

Kryptowaluty posiadają kilka unikalnych cech, które odróżniają je od tradycyjnych walut fiducjarnych i przyczyniają się do ich rosnącej popularności i przyjęcia.

• Decentralizacja: Działając w zdecentralizowanych sieciach komputerów, żaden pojedynczy podmiot nie ma kontroli nad kryptowalutą, promując przejrzystość, odporność na cenzurę i suwerenność finansową.
• Przejrzystość: Kryptowaluty wykorzystują technologię blockchain w celu zapewnienia przejrzystych i publicznie dostępnych zapisów transakcji. Każda transakcja jest rejestrowana w rozproszonej księdze, dzięki czemu wszyscy użytkownicy mogą zweryfikować integralność transakcji bez polegania na pośrednikach.
• Bezpieczeństwo: Kryptowaluty wykorzystują techniki kryptograficzne w celu zapewnienia bezpieczeństwa i integralności transakcji.
• Niezmienność: Gdy transakcja zostanie zarejestrowana w łańcuchu bloków, staje się niezmienna i nie można jej zmienić ani odwrócić. Zmniejsza to ryzyko oszustwa i zapewnia wiarygodną ścieżkę audytu transakcji finansowych.
• Dostępność 24/7: Kryptowaluty działają w globalnych, zdecentralizowanych sieciach, które są dostępne 24 godziny na dobę, siedem dni w tygodniu, w przeciwieństwie do tradycyjnych systemów finansowych z ograniczonymi godzinami pracy.

Rodzaje kryptowalut

Od czasu uruchomienia Bitcoina w 2009 r. pojawiły się różne rodzaje altcoinów i tokenów, z których każdy ma swoje własne cechy, przypadki użycia i funkcje. Przykłady obejmują:

Kryptowaluty – terminy, które warto znać

Przestrzeń kryptowalut ma swoje własne terminy związane z tym, jak działa, a także cały szereg akronimów, które wciąż wyłaniają się z tętniących życiem społeczności internetowych. Oto kilka popularnych terminów, z którymi powinieneś się zapoznać:

Zrozumienie tych terminów pomoże ci skuteczniej poruszać się po rynku kryptowalut i podejmować świadome decyzje inwestycyjne na tym szybko rozwijającym się rynku. Dowiedz się więcej o tych i innych terminach związanych z kryptowalutami w Słowniczku Techopedii.

Wady i zalety kryptowalut

Kryptowaluty – kwestie prawne

Chociaż kryptowaluty oferują możliwości w zakresie innowacji, dywersyfikacji inwestycji i integracji finansowej, stanowią one również złożone wyzwania prawne i regulacyjne, którym należy sprostać, aby w pełni wykorzystać ich potencjał.

Ryzyko związane z inwestowaniem w kryptowaluty

Inwestowanie w kryptowaluty może oferować znaczne możliwości zysku, ale wiąże się również z ryzykiem, które inwestorzy powinni dokładnie rozważyć.

Przyszłość rynku kryptowalut

Pomimo wyzwań i niepewności, rosnąca adopcja instytucjonalna, postęp technologiczny i akceptacja głównego nurtu torują drogę do dalszych innowacji i ekspansji w przestrzeni kryptowalut.

Przyszłość rynku kryptowalut będzie zależeć od stopnia dalszego zainteresowania inwestorów i tego, czy technologie blockchain znajdą szerokie zastosowanie poza inwestycjami kryptowalutowymi.

Podsumowanie

Kryptowaluty stanowią znaczącą ewolucję technologiczną w świecie finansów, oferując możliwości zarówno inwestorom, użytkownikom, jak i przedsiębiorcom. Ważne jest jednak, aby podchodzić do tego niestabilnego rynku z ostrożnością, starannością i dogłębnym zrozumieniem jego złożoności i ryzyka.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o kryptowaluty